Nợ xấu đang giảm dần nhờ hiệu ứng tích cực qua hai năm thực hiện Nghị quyết 42 của Quốc hội về thí điểm xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng (TCTD). Tuy nhiên, đó chỉ là những giải pháp được đặt ra trong tình thế cấp bách, khi “cục máu đông” nợ xấu đã tích tụ, trở thành điểm nghẽn của quá trình tái cơ cấu nền kinh tế và chuyển đổi mô hình tăng trưởng. Về lâu dài, vẫn cần hình thành thị trường mua bán nợ đúng nghĩa, coi đó là một trong những giải pháp căn cơ để xử lý nợ xấu trong nền kinh tế.
Nhiều khó khăn, vướng mắc
Theo số liệu của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN), từ năm 2012 đến cuối quý III – 2019, hệ thống các TCTD đã xử lý được 968,89 nghìn tỷ đồng nợ xấu. Tính riêng kết quả xử lý nợ xấu được xác định theo Nghị quyết 42 (lũy kế từ thời điểm Nghị quyết có hiệu lực ngày 15-8-2017 đến cuối quý III – 2019) là 236,8 nghìn tỷ đồng. Như vậy, tính trung bình mỗi tháng, toàn hệ thống xử lý được khoảng 9,6 nghìn tỷ đồng, cao hơn 4,7 nghìn tỷ đồng so với kết quả xử lý nợ xấu trung bình trước khi Nghị quyết 42 có hiệu lực. Bên cạnh đó, đến cuối tháng 8-2019, các tổ chức tín dụng đã sử dụng 123,89 nghìn tỷ đồng dự phòng rủi ro để xử lý nợ xấu nội bảng. Từ kết quả này, NHNN đánh giá, nợ xấu theo Nghị quyết 42 đã xử lý được một bước quan trọng. Tuy nhiên, kết quả nêu trên vẫn chưa đạt như kỳ vọng vì quá trình thực hiện công tác xử lý nợ xấu vẫn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc liên quan quy định áp dụng thủ tục rút gọn trong giải quyết tranh chấp về nghĩa vụ giao tài sản bảo đảm, tranh chấp về quyền xử lý tài sản bảo đảm của khoản nợ xấu…
Biện pháp xử lý nợ xấu chủ yếu được áp dụng hiện nay là xử lý bằng dự phòng rủi ro. Theo các chuyên gia, về bản chất đó vẫn là sử dụng nguồn lực nội tại của các TCTD, dẫn đến khả năng có thể làm gia tăng áp lực lên thanh khoản cũng như khả năng tập trung nguồn lực của các TCTD vào các nghiệp vụ khác. Đó là chưa kể, nợ xấu thực tế, bao gồm nợ đã bán cho Công ty Quản lý tài sản các TCTD Việt Nam (VAMC) thanh toán bằng trái phiếu đặc biệt (TPĐB) và nợ tiềm ẩn rủi ro chuyển thành nợ xấu còn khá cao, khiến cho nguy cơ ảnh hưởng đến sự ổn định và an toàn hệ thống là hiện hữu. Trong điều kiện không sử dụng ngân sách Nhà nước (NSNN) để xử lý nợ xấu và từ kinh nghiệm quốc tế cho thấy, việc khuyến khích phát triển thị trường mua bán nợ là rất cần thiết ở Việt Nam.
Trên thực thế, thị trường mua bán nợ tại Việt Nam đã có từ hơn 15 năm qua với sự ra đời của Công ty Mua bán nợ và tài sản tồn đọng của doanh nghiệp (trực thuộc Bộ Tài chính), tiền thân của Công ty TNHH MTV Mua bán nợ Việt Nam (DATC). Đến nay, hoạt động mua bán nợ có sự tham gia của DATC, VAMC và khoảng hơn 20 công ty quản lý nợ và khai thác tài sản (AMC) thuộc các ngân hàng thương mại và hàng chục công ty tư nhân. Tuy nhiên, đó chưa thật sự là thị trường mua bán nợ đúng nghĩa bởi so với thông lệ quốc tế còn chưa hoàn chỉnh khung pháp lý về quản lý thị trường mua bán nợ và hoạt động của các chủ thể tham gia thị trường.
Cụ thể, về khung pháp lý, việc hướng dẫn thi hành Nghị định 69/2016/NĐ-CP về điều kiện kinh doanh dịch vụ mua bán nợ vẫn rất sơ sài và chưa có đầu mối tạo lập, phát triển thị trường giao dịch mua bán nợ. Về các bên tham gia thị trường, hiện nay, số lượng các công ty tham gia mua nợ chuyên nghiệp trên thị trường còn hạn chế, mới chỉ có DATC đã xây dựng được nền tảng tốt và lấy xử lý nợ gắn với tái thiết phục hồi doanh nghiệp (DN) làm cơ chế hoạt động chủ đạo. So với các biện pháp xử lý nợ khác như mua nợ bằng TPĐB, bán nợ, cơ cấu lại nợ, xử lý tài sản… thì cơ chế xử lý nợ gắn với tái thiết DN của DATC có ưu điểm là xử lý tận gốc vấn đề nợ xấu, làm gia tăng giá trị DN, qua đó làm gia tăng giá trị khoản nợ xấu, gắn xử lý nợ với việc bảo đảm an sinh xã hội và tăng thu NSNN (thu thuế mới và thu nợ đọng thuế, nợ đọng BHXH) và xã hội hóa đầu tư cho các nhà đầu tư tư nhân cùng tham gia xử lý nợ hoặc nhận chuyển nhượng vốn góp sau này.
Công Ty Cổ Phần Đầu Tư Mua Bán Nợ Song Long
Website: https://muabannosonglong.com/
Văn phòng làm việc: Tầng 4, Tòa nhà Hải Âu, Số 39B Trường Sơn, phường 4, quận Tân Bình, TP. Hồ Chí Minh
Điện Thoại: (028) 6297.3938 - (028) 6297.3966
- Hotline tại HCM: 0909.704.345
- Hotline tại Hà Nội: 0938.589.629
